Το πιο σημαντικό είναι να ετοιμάσετε από το σπίτι μια λίστα αγορών που να περιλαμβάνει τις βασικές κατηγορίες τροφίμων και να έχετε στο μυαλό σας την μεσογειακή διατροφή έτσι ώστε να μην παραλείψετε τα βασικά προϊόντα όπως ψωμί, λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά προϊόντα, ελαιόλαδο, ψάρια κλπ. Προσοχή… Προτιμήστε να πηγαίνετε για ψώνια με γεμάτο στομάχι έτσι ώστε η αίσθηση της πείνας να μην σας παρασύρει στην αγορά τροφίμων που δεν χρειάζεστε στην πραγματικότητα!

Tips:

• Προσπαθήστε να μην αγοράζετε προϊόντα που δεν αναγράφονται στην λίστα σας και ίσως δεν είναι είδη πρώτης ανάγκης όπως σοκολάτες, πατατάκια, αναψυκτικά κλπ.
• Διαβάζετε πάντα τις ετικέτες τροφίμων, και μην παρασύρεστε από τρόφιμα δήθεν «light»!
• Αγοράστε φρούτα και λαχανικά μόνο στην ποσότητα που χρειάζεστε για ένα μικρό χρονικό διάστημα έτσι ώστε να μην χάνουν την θρεπτική τους αξία όσο παραμένουν αποθηκευμένα.
• Όταν επιλέγετε προϊόντα από προσφορές προσέξτε την ημερομηνία λήξης τους.
• Επιλέξτε δημητριακά και αμυλούχα προϊόντα ολικής αλέσεως καθώς και φρέσκα ψάρια κρέας, αυγά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά!
• Αποφύγετε επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις σε αλάτι και ζάχαρη!
• Και μην ξεχνάτε… Μέτρο, Ποικιλία, Ισορροπία!

Πολλές έρευνες αναφέρουν πως η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία του εγκεφάλου και πως υπάρχουν μερικές τροφές κλειδιά που ίσως βοηθούν στην καλύτερη μνήμη! Άλλες πάλι μπορεί να δρουν προστατευτικά από παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ ή η άνοια που πλέον έχουν ξεκινήσει να εμφανίζουν συμπτώματα και σε πιο μικρές ηλικίες.

Λόγω της έντονης καθημερινότητας τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με το άγχος, την κακή διατροφή και την έλλειψη άσκησης πολλές φορές παρατηρείται μείωση της απόδοσης του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος χρειάζεται μια ισορροπημένη διατροφή για να αγγίξει τη μέγιστη απόδοση των  λειτουργιών του. Όμως ποιες τροφές μπορούν να ενισχύσουν την λειτουργία του;

Αρχικά, η γλυκόζη αποτελεί το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου με αποτέλεσμα μια διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες μπορεί να επηρεάσει τις βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Έτσι, η σωστή κατανάλωση υδατανθράκων μέσα από τρόφιμα όπως ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι και δημητριακά ολικής άλεσης αλλά και φρούτα μπορεί να εφοδιάσει τα κύτταρα του εγκεφάλου με το κατάλληλο καύσιμο! Επίσης μελέτες έχουν δείξει πως μειωμένα επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β μπορούν να επηρεάσουν την μνήμη και την συγκέντρωση του ατόμου. Έτσι, οι ανάγκες σε αυτές τις βιταμίνες και κυρίως σε Β12 και φολλικό οξύ (Β9) πρέπει να καλύπτονται επαρκώς. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες σου συμπλέγματος Β είναι κυρίως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα αυγά, τα όσπρια, το κρέας και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Τροφές πλούσιες σε ω3 λιπαρά έχουν επίσης συσχετιστεί με την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και καλό θα ήταν να καταναλώνονται σε μια ισορροπημένη διατροφή. Τροφές πλούσιες σε ω3 λιπαρά είναι τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι. Τέλος, τροφές που περιέχουν φυσικές αντιοξειδωτικές ουσίες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου, τον προστατεύουν από διάφορες ασθένειες ενώ παράλληλα βελτιώνουν τη μνήμη, τη μάθηση και τις γνωστικές ικανότητες. Τέτοιες τροφές είναι τα μούρα, η μαύρη σοκολάτα, ο κουρκουμάς, το πράσινο τσάι κλπ.  

Σωστή Ενυδάτωση..

Αρχικά, τους καλοκαιρινούς μήνες οι ανάγκες για υγρά αυξάνονται λόγω της υψηλής θερμοκρασίας έτσι ο οργανισμός πρέπει να βρίσκεται ενυδατωμένος για την αποφυγή αρνητικών συνεπειών που μπορεί να επιφέρει η αφυδάτωση. Πέρα από το νερό όπου πρέπει να καταναλώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα υπάρχουν τροφές που ενισχύουν την ενυδάτωση του δέρματος λόγω της αυξημένες περιεκτικότητας τους σε νερό. Τέτοιες τροφές είναι τα φρούτα και τα λαχανικά που συνήθως έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό όπως είναι το αγγουράκι, το σέλινο, το μαρούλι, το καρπούζι, το πεπόνι, ο ανανάς κλπ.

Έξυπνο Μαύρισμα..

Η μελανίνη είναι μια φυσική χρωστική η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του δέρματος καθώς η παραγωγή της αυξάνεται με την έκθεση μας στον ήλιο. Υπάρχουν τρόφιμα που ενισχύουν την παραγωγή της μελανίνης στον οργανισμό με αποτέλεσμα να μπορούμε να μαυρίζουμε πιο εύκολα; Ουσίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παραγωγή της μελανίνης είναι κυρίως τα καροτενοειδή, η βιταμίνη Α και η βιταμίνη Ε. Όμως σε ποια τρόφιμα μπορούμε να τις συναντήσουμε; Τέτοιες τροφές είναι τα καρότα, τα βερίκοκα, τα ροδάκινα, η ντομάτα, οι ξηροί καρποί, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, τα ψάρια και τα οστρακοειδή, το αυγό και το ελαιόλαδο. 

Καλό Καλοκαίρι και μην ξεχνάτε… η έκθεση στον ήλιο πρέπει να γίνεται με μέτρο!

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού  συστήματος καθώς παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό και την ανάπτυξη των κυττάρων και των ιστών του οργανισμού.  Οι τρεις ορμόνες που παράγει ο θυροειδής αδένας είανι η θυροξίνη (Τ4), η τριωδοθυρονίνη (Τ3), και η καλσιτονίνη (CT). Οι πιο βασικές είναι η Τ4 και η  Τ3 όπου για να τις συνθέσει ο θυρεοειδής χρειάζεται ιώδιο το οποίο ο οργανισμός το προσλαμβάνει μέσω των τροφών. Αντίθετα, η τρίτη ορμόνη του θυρεοειδούς, η καλσιτονίνη, δεν χρειάζεται ιώδιο και συμβάλει στη ρύθμιση και το μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό. Υποθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει την επαρκή ποσότητα των συγκεκριμένων ορμονών.

Οι τροφές και τα θρεπτικά συστατικά που συμβάλουν στη καλή λειτουργία του θυροειδή αδένα είναι:

• Ιώδιο: Συστατικό απαραίτητο για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς, καθώς η έλλειψη του οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή ορμονών. Τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο είναι τα θαλασσινά και τα φύκια, καθώς και το ελληνικό ιωδιούχο αλάτι.
• Σελήνιο: Συστατικό απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδούς, καθώς και για τη μετατροπή της θυροξίνης (Τ4) σε τριιωδοθυρονίνη (Τ3). Τρόφιμα πλούσια σε σελήνιο είναι οι ξηροί καρποί, δημητριακά, μοσχάρι, αβγά, ψάρια, τόνος, καβούρια, αστακός.
• Ψευδάργυρος: Η νόσος τού θυρεοειδούς συχνά οδηγεί σε ανεπάρκεια ψευδαργύρου. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι τα θαλασσινά, τα ψάρια, το συκώτι, το κρέας, τα αβγά, τα μανιτάρια και τα σύκα.
• Τυροσίνη: Η τυροσίνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο έχει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών. Τροφές πλούσιες σε τυροσίνη είναι τα ψάρια, το κοτόπουλο, τα προϊόντα ολικής αλέσεως, τα γαλακτοκομικά, οι μπανάνες, τα φασόλια και οι ξηροί καρποί.

Τροφές που μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά τα άτομα με υποθυρεοειδισμό είναι η γλουτένη, τα σταυρανθή λαχανικά (πχ. μπρόκολο), η σόγια και τα προϊόντα της καθώς και το γάλα (όταν καταναλώνονται κοντά στην λήψη της φαρμακευτικής αγωγής μπορούν να μειώσουν τη δράση της), τα λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα καθώς και ο καφές, ως αποτέλεσμα η κατανάλωση τους συστήνεται να γίνεται με προσοχή.

Το σούσι (sushi) είναι ένα δημοφιλές ιαπωνικό πιάτο, που αποτελείται από μαγειρεμένο ρύζι τυλιγμένο σε ρολό με ωμά θαλασσινά ή ωμό ή και μαγειρεμένο ψάρι σε φύκι, γνωστό ως nori. Συνήθως σερβίρετε με σάλτσα σόγιας, με μια καυτερή πράσινη πάστα (wasabi) και τζίντζερ. Οι περισσότεροι θεωρούν τα sushi υγιεινά και θρεπτικά, όμως ποια είναι η πραγματικότητα;

Για να καταλαβαίνεται τι τρώτε!
Οι πιο συχνές κατηγορίες sushi που συναντάμε είναι οι εξής:

• Maki: Ρολό από φύλλα με αποξηραμένα φύκια (nori) στο εξωτερικό περίβλημα του ρολού και περιέχει ρύζι με λαχανικά ή και ωμό ψάρι.
• Nigiri: Μακρόστενα κομμάτια ρυζιού που πάνω τους φέρουν wasabi και ωμό ή μαγειρεμένο φιλέτο ψαριού ή θαλασσινού.
• Sashimi: Είναι τα σκέτα μικρά φιλέτα από ωμό ψάρι, χωρίς ρύζι ή λαχανικά.

Ποια η διατροφική αξία των sushi;

Αναλύοντας τα συστατικά που περιέχουν τα σούσι:

• Λιπαρά ψάρια (τόνος, σολομός, σκουμπρί, χέλι): Πλούσια σε πρωτεΐνη, βιταμίνες και μέταλλα, όπως ψευδάργυρος, και ω-3 λιπαρά οξέα.
• Ιαπωνικό ρύζι: Ψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο και βιταμίνες B.
• Nori (φύκια): Πηγή καλίου, μαγνησίου, φυλλικού οξέος και ιωδίου.
• Wasabi: Πλούσιο σε βιταμίνη C.
• Ξίδι: Έχει αντισηπτικές ιδιότητες.
• Ginger: Καταπολεμά προβλήματα πέψης και ναυτίας.

Αντιθέτως, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ορισμένα sushi λόγω του ότι περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, αλατιού ή και κορεσμένου λίπους. Επίσης αρκετό αλάτι περιέχει και το Soy sauce. 1 κουταλιά της σούπας Soy sauce περιέχει περίπου 900mg νάτριο.

Πόσες θερμίδες περιέχουν;

Το πόσες θερμίδες περιέχουν εξαρτάται από το sushi που θα διαλέξουμε. Συνήθως όσο πιο περίπλοκο είναι τόσο πιο πολλές θερμίδες έχει. Γενικά, για να αποφύγουμε τις πολλές θερμίδες πρέπει να προσέχουμε τα υλικά που χρησιμοποιούνται γιατί κάποια από τα σούσι σερβίρονται με μαγιονέζα ή με τυρί κρέμα, ή περιέχουν τηγανιτά θαλασσινά με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν αρκετά οι θερμίδες τους.

Πιο αναλυτικά, οι θερμίδες σε 6 κομμάτια sushi,

• Avocado Roll, 140kcal
• California Roll, 255kcal
• Kappa Maki, 136kcal
• Spicy Tuna Roll, 290kcal
• Shrimp Tempura Roll, 508kcal
• Salmon & Avocado Roll, 304kcal
• Tuna (Maguro) Roll, 184kcal
• Yellowtail & Scallion Roll, 245kcal
• Eel (Unagi) and avocado Roll, 372kcal
• Ένα κομμάτι sashimi, 40kcal
• Μισό μπολ ρύζι, 140kcal
• 1 κουταλάκι σόγια σως, 9kcal

Πολλές φορές η συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται ένα άτομο επηρεάζει την όρεξη του με αποτέλεσμα την κατανάλωση μεγάλων αλλά και αχρείαστων ποσοτήτων φαγητού. Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού που συνοδεύει τη συναισθηματική υπερφαγία οδηγεί σε θετικό ενεργειακό ισοζύγιο και αύξηση του σωματικού βάρους. 

Πεινάω πραγματικά; Πως μπορώ να αναγνωρίσω τη διαφορά; Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να μάθουν να αναγνωρίζουν και να ξεχωρίζουν την πραγματική πείνα από τη συναισθηματική ανάγκη για φαγητό. Αρχικά, η πραγματική πείνα αυξάνεται σταδιακά, δεν υπάρχει αίσθηση βιασύνης για κατανάλωση φαγητού, συμβαίνει συνήθως μετά από 3-4 ώρες μετά από ένα γεύμα, είναι γενική και δεν αφορά ένα τρόφιμο συγκεκριμένα, σταματάει όταν χορταίνεις καθώς το άτομο νιώθει το αίσθημα του κορεσμού και τέλος δεν νιώθει  ενοχές αλλά αίσθημα ικανοποίησης. Αντίθετα, η συναισθηματική πείνα εμφανίζεται ξαφνικά, παρουσιάζεται ως μια επείγουσα κατάσταση για κατανάλωση τροφής, δεν έχει περάσει αρκετή ώρα από το τελευταίο γεύμα, εστιάζεται σε συγκεκριμένα τρόφιμα (πχ. γλυκά), επιμένει ακόμα και αν το άτομο νιώθει το αίσθημα του κορεσμού, καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες φαγητού που υπό κανονικές συνθήκες το άτομο δεν θα έτρωγε και τέλος το άτομο νιώθει ενοχές ή ντροπή ή δυσφορία.

Βέβαια, το φαγητό ποτέ δεν έδωσε λύσεις σε κανένα, αλλά το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι μια παροδική λύση στο πρόβλημά που μπορεί να σας απασχολεί. Η πραγματική λύση κρύβεται στην αναγνώριση της ρίζα του προβλήματος. Ο φαύλος κύκλος της συναισθηματικής υπερφαγίας είναι πιθανό να σταματήσει αν καταγράφουμε αναλυτικά τις διατροφικές μας επιλογές συνοδευόμενες από το συναίσθημα μας την συγκεκριμένη χρονική στιγμή σε ένα ημερολόγιο για τουλάχιστο δύο εβδομάδες. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιληφθούμε πότε και κάτω από ποια συναισθηματική κατάσταση μπορεί τρώμε περισσότερο (πχ. όταν είμαστε στενοχωρημένοι) έτσι ώστε να βρούμε λύσεις να  καταπολεμήσουμε τη κατάσταση αυτή, φτάνει βέβαια να το θέλουμε πραγματικά!

Ο αθλητισμός δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος σε αυτές τις δύσκολες ώρες που βιώνει ο πλανήτης μας λόγω του COVID-19. Όλες οι αθλητικές οργανώσεις έχουν αναστείλει τις καθημερινές τους προπονήσεις με αποτέλεσμα οι αθλητές να πρέπει να διαφοροποιήσουν τις διατροφικές τους συνήθειες καθώς η ενεργειακή τους δαπάνη έχει μειωθεί αρκετά! Γιατί όμως είναι ιδιαίτερης σημασίας η μείωση θερμίδων κατά την περίοδο αυτή από τους αθλητές;

Καθώς οι προπονήσεις έχουν αναγκαστικά σταματήσει και οι ενεργειακές ανάγκες των αθλητών έχουν μειωθεί, η όρεξη του για φαγητό ίσως παραμένει η ίδια κυρίως λόγω ψυχολογικών παραγόντων. Όμως αν συνεχίζουν να τρώνε τις ίδιες ποσότητες φαγητού αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού τους βάρους αλλά και λίπους λόγω θετικού ενεργειακού ισοζυγίου! Μια αύξηση του σωματικού λίπους θα έχει ως συνέπεια την αλλαγή στη φυσική κατάσταση των αθλητών με αρνητικές συνέπειες στην αθλητική τους απόδοση κατά την περίοδο της επαναφοράς!

Έτσι, είναι εξαιρετικά σημαντικό ο αθλητής να προσέχει τις διατροφικές του επιλογές τόσο σε ποσοτικό αλλά και σε ποιοτικό επίπεδο αφού η φυσική του δραστηριότητα του είναι μειωμένη. Το κλειδί της επιτυχίας είναι τα μικρά και συχνά γεύματα καθώς είναι βασικό στοιχείο για ένα γρήγορο μεταβολισμό. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην κατανάλωση των υδατανθράκων. Ίσως χρειάζεται μια μείωση στην πρόσληψη τους καθώς το μυϊκό γλυκογόνο που είναι η κύρια πηγή ενέργειας κατά την διάρκεια της άσκησης, κατά την περίοδο αυτή αφού η άσκηση είναι μειωμένη έτσι και οι ανάγκες σε υδατάνθρακες είναι επίσης μειωμένες! Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και στην πρόσληψη της πρωτεΐνης, ικανοποιητική κατανάλωση πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας και χαμηλή σε λίπος, όπως είναι το άπαχο κρέας και το ψάρι μπορούν να ελαχιστοποιήσουν μια πιθανή μείωση της μυϊκής μάζας! Τέλος καλό θα ήταν η αποφυγή κατανάλωσης λιπαρών και επεξεργασμένων τροφών, η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η επαρκής ενυδάτωση!

Όπως προστάζουν οι μέρες ο περιορισμός στο σπίτι είναι θέμα ατομικής ευθύνης και προστασίας. Όμως…. δεν συνεπάγεται με ευκαιρία για συχνό τσιμπολόγημα με αποτέλεσμα να ξεφύγουμε από τις διατροφικές μας συνήθειες.

Πολλές διατροφικές συμπεριφορές έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση του σωματικού βάρους. Μια από αυτές είναι και το τσιμπολόγημα, που δεν είναι τίποτα άλλο από την υπερκατανάλωση φαγητού χωρίς ουσιαστικά το αίσθημα της πείνας!

Για την αποφυγή του άσκοπου τσιμπολογήματος…

1. Μην ξεχνάτε το πρωινό!
2. Προγραμματίστε τα γεύματα σας… Μην αφήσετε τον οργανισμό σας να πεινάσει για να μαγειρέψετε!
3. Επιλέξτε θρεπτικά σνακ όπως ξηρούς καρπούς, ριζογκοφρέτες με φυστικοβούτηρο, smoothies φρούτων, γιαούρτι με βρώμη κ.α. με προσοχή!
4. Τρώτε χωρίς να είστε μπροστά σε τηλεόραση ή υπολογιστή, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να φάτε περισσότερη ποσότητα από αυτή που ίσως χρειάζεστε!
5. Μην ξεχνάτε το νερό!
6. Κάντε δραστηριότητες όπως να ζωγραφίσετε, να διαβάσετε ένα βιβλίο, να ασχοληθείτε με τον κήπο ή να κάνετε γυμναστική στο σπίτι!

Θετική σκέψη και υπομονή!

Μελέτες έχουν δείξει ότι η υγιεινή διατροφή και οι καλές διατροφικές συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.

Παρόλο που κανένα τρόφιμο ή συμπλήρωμα από μόνο του δεν μπορεί να λειτουργήσει σαν ‘’φάρμακο’’ ή να προστατέψει από το να κολλήσετε έναν ιό, ορισμένα τρόφιμα έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού.

Οι τροφές και τα θρεπτικά συστατικά που μπορούν να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και καταπολεμούν τις διάφορες ιώσεις είναι:

1. Τα ω-3, ω-6 και ω-9 λιπαρά οξέα όπου υπάρχουν στα λιπαρά ψάρια, στους ξηρούς καρπούς, στο σουσάμι, στους σπόρους, στο ελαιόλαδο, στο αβοκάντο και φαίνεται να βοηθούν στην τόνωση του οργανισμού, στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου, της καρδιάς και στη μνήμη.
2. Η βιταμίνη C που βρίσκεται στις ωμές κόκκινες και πράσινες πιπεριές, τα ακτινίδια, στο μπρόκολο , στις φράουλες, στα εσπεριδοειδή (πχ. πορτοκάλια). 
3. Η βιταμίνη Α που βρίσκεται στο αυγό, ψάρι, γαλακτοκομικά και συκώτι) και η πρόδρομη μορφή της το β-καροτένιο που την βρίσκουμε στα καρότα , τη γλυκοπατάτα και τη ντομάτα. 
4. Η βιταμίνη Ε που βρίσκεται κυρίως στο ελαιόλαδο και στους ξηρούς καρπούς. 
5. Η βιταμίνη D όπως είναι τα λιπαρά ψάρια (πχ. σολομός) και ο κρόκος του αυγού. 
6. Το σελήνιο που υπάρχει στο κρέας, τα θαλασσινά, τους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακά ολικής άλεσης.
7. Ο ψευδάργυρος όπου το συναντάμε στα θαλασσινά, τα ψάρια, τα αυγά, το κρέας.
8. Το μέλι
9. Το σκόρδο
10. Τα Προβιοτικά (όπως γάλα, γιαούρτι και γενικά γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση πχ. κεφίρ)
11. Το πράσινο τσάι και η πιπερόριζα (ginger) καθώς διαθέτουν αντιοξειδωτική δράση.